Wiele lat temu to od indywidualnego podejścia samorządowca i jego zaangażowania zależała strategia działań miejskich w obszarze profilaktyki. Działała poczta „pantoflowa” – od kolegów i koleżanek z miast i gmin sąsiedzkich dowiadywaliśmy się, jakie działania u nich przyniosły dobry efekt, na jakie szkolenia warto pójść. – mówi na łamach wakacyjnego wydania „Remedium” Lidia Kozdęba, kierowniczka Miejskiego Ośrodka Profilaktyki Uzależnień w Wągrowcu – Mam wrażenie, że na przestrzeni lat działania profilaktyczne zyskują na randze i z „mniej ważnych” przechodzą do kategorii „istotne”.
Jakie programy rekomendowane wydają się wartościowe? Jakie projekty przynoszą efekty w gminie? Czy możliwe jest przeprowadzenie przekrojowej diagnozy w gminie i jak często warto ją robić? Jakie stałe wsparcie można zaoferować mieszkańcom? Na te i inne pytania odpowiada p. Lidia, która w Wągrowcu pełni także funkcje członkini Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Zespołu Interdyscyplinarnego, a w 2025 r. została laureatką nagrody „Złote Ogniwo” dla Profilaktyka Roku 2024.
To pierwszy raz, kiedy wyróżnienie to otrzymał urzędnik, a nie profilaktyk czy pedagog! Z tej okazji na łamach „Remedium” pojawił się ciekawy wywiad z laureatką nagrody.
Jakie działania nie są skuteczne?
Pani Lidia rozpoczyna jednak od przykładu nieefektywnego lub nawet szkodliwego działania, które jeszcze jakiś czas temu było dość powszechną praktyką w raczkującej, polskiej profilaktyce…
W ramach profilaktyki uzależnień zapraszaliśmy wiele lat temu na spotkania z młodzieżą osoby, które były w przeszłości uzależnione od substancji psychoaktywnych czy alkoholu, ale zerwały z nałogiem i miały dawać świadectwo trzeźwości. – wspomina p. Lidia – Pamiętam takie spotkanie, na którym pojawił się młody człowiek, świetnie ubrany, z historiami o swoich niezwykłych znajomościach. Przyjechał samochodem, którego mógłby mu pozazdrościć niejeden z nas. Można było odnieść wrażenie, że w sumie można w jakimś momencie życia „przyćpać”, ale później bezproblemowo przejść na ścieżkę trzeźwego życia i stać się celebrytą. To zdecydowanie nie był dobry przekaz dla młodzieży
Od tego czasu polska profilaktyka uzależnień bardzo się rozwinęła i dojrzała, choć pewnie wszędzie jeszcze środki ze sprzedaży alkoholu wydawane są optymalnie. Tworzone są dobrej jakości programy, narzędzia i rośnie świadomość tematu. Według najnowszych badań ESPAD wynika, że od kilku lat obserwowany jest nawet trend spadkowy w rozpowszechnianiu picia alkoholu przez młodzież. To dobre sygnały, że długofalowe, mądre i konsekwentne działania przynoszą efekty.
Zachęcamy do zapoznania się z innymi dobrymi praktykami z zakresu profilaktyki z artykułu dostępnego online w formie pdf:
W wydaniu tym znajdziecie Państwo również artykuł o czerwcowej konferencji w Senacie RP, o której informowaliśmy również na naszej stronie.